Geboorte van een veulen

Een geboorte welke normaal verloopt bestaat uit 3 verschillende fasen. De eerste fase heet de ontsluitingsfase. Tijdens de ontsluitingsfase gaat de baarmoedermond verslappen en zal de baarmoeder gaan samentrekken. Dit veroorzaakt bij de merrie het eerste onrustige gedrag. Ze kan rondjes door de stal gaan draaien, schrapen met haar voorbenen, veel opstaan en weer liggen, vaker mesten en plassen. De samentrekkende baarmoeder laat de druk toenemen waardoor de eerste waterblaas zal knappen en komt er vruchtwater naar buiten. Wanneer dit gebeurt, zal de ontsluitingsfase overgaan in de uitdrijvingsfase. Vlak nadat het vruchtwater is vrijgekomen, zal er een witte vruchtblaas met daar in de voetjes van het veulen verschijnen.

Na enkele weeën zullen behalve de voetjes nu de voorbeentjes en een stukje van het neusje van het veulen zichtbaar zijn. Het is van groots belang dat beide voorbeentjes vooruitsteken met het neusje er tussen. Meestal ligt 1 beentje wat verder naar voren maar volgt de tweede kort daarna met het neusje/hoofdje er naast. Wanneer er een beentje mist, probeer dan voorzichtig en met schone handen te voelen of je deze erbij kan pakken. Het zelfde geldt voor eventueel het hoofdje. Lukt dit niet of twijfel je, meteen (en met spoed!) de dierenarts bellen. Het is van groots belang dat het veulen in de juiste houding ligt om veilig geboren te kunnen worden! Nu de beentjes en het neusje zichtbaar zijn, zal het snel gaan. De meeste merries gaan nu liggen, als ze niet al waren gaan liggen. Zodra het hoofdje volledig zichtbaar is, kan je rustig toenaderen en het vlies om het hoofd en de neus van het veulen verwijderen. Wanneer de merrie ook de achterhand van het veulen eruit heeft geperst, kan het zijn dat ze even blijft liggen. Het veulen zit vaak nog vast aan de navelstreng en krijgt nog bloed via de merrie vanwege de intacte navelstreng. Jaag de merrie dus niet in de benen, laat haar rustig even bekomen. Zodra ze uit zichzelf opstaat, zal de navelstreng scheuren en knijpen de bloedvaten zelf samen. Je hoeft dus niet te knippen. Wel even controleren of de navelstreng niet al te hard meer bloed en ontsmet deze met jodium tinctuur of navelspray.

 

 

Nu het veulen geboren is, zal de nageboortefase langzaam gaan starten. Dit is de derde en tevens laatste fase van de geboorte. Normaal gesproken volgt de nageboorte binnen een half uur tot een uur na de geboorte. Deze zal gecontroleerd moeten worden of deze volledig is. Wanneer deze niet volledig is, moet de dierenarts gebeld worden om de merrie van binnen schoon te maken.

Wanneer geconstateerd is dat de nageboorte volledig is, kan je deze voor de zekerheid in een emmer bewaren om de dierenarts nog even te laten kijken, mocht deze komen ter controle.
Als de nageboorte langer dan 2 uur in de merrie blijft hangen, kan deze het beste even omhoog geknoopt worden zodat de merrie er niet op gaat staan. Ga zelf ook niet aan de nageboorte trekken, dit helpt niet maar geeft risico op inwendige bloedingen. Bel de dierenarts in dit geval zodat hij een handje kan helpen om de nageboorte eraf te krijgen. Wanneer dit niet gebeurt kan de merrie heel ziek worden. De merrie kan na de geboorte nog last van naweeën krijgen waardoor ze onrustig is. Dit zal langzaam afnemen en verdwijnen. Gebeurt dit niet, dan is het belangrijk alsnog de dierenarts te bellen omdat er dan inwendig iets aan de hand kan zijn.

 

 

Het veulen

De volgende punten zijn te observeren en in de gaten te houden bij een pasgeboren veulentje:

• Bij de geboorte heeft het veulen de ogen open en is het zuigreflex aanwezig
• Ademen: binnen 20-30 seconden; binnen 1 minuut rustig en regelmatig
• Schudden en optillen hoofd: binnen 1.5 minuut
• Staan: na ongeveer 30 min.
• Drinken: na 90 min.
• Darmpek (eerste ontlasting): na ong. 2 uur, hier persen ze vaak flink op.
• Urine: na 9 uur